Asansörünüz Sık Sık Bozuluyor mu? En Yaygın 5 Arıza Nedeni, İstatistikler ve Çözüm Yöntemleri

Türkiye’de her gün yaklaşık 12 milyon kişi asansör kullanıyor. Özellikle büyük şehirlerde bu rakam, toplu ulaşım kadar yüksek. Ancak Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı verilerine göre, ülkemizdeki kayıtlı asansörlerin %35’i düzenli bakım ve muayeneden geçmiyor. Bu durum, arıza riskini en az 2 kat artırıyor ve ciddi güvenlik sorunlarına yol açıyor.
Yapılan araştırmalar, bakımı aksatılan asansörlerde arıza oranının düzenli bakım yapılanlara kıyasla %400 daha yüksek olduğunu ortaya koyuyor.
 

Aşağıda, Türkiye’de asansörlerin en sık arıza yapmasına neden olan 5 teknik sebebi ve kalıcı çözümleri bulabilirsiniz.

1. Düzenli Bakım Eksikliği – Arızaların %50’sinin Nedeni
Asansörler, ortalama ayda 3.000 – 5.000 kez çalışır. Bu yoğun kullanım; halatların yıpranmasına, frenlerin hassasiyetini kaybetmesine, sensörlerin yanlış sinyal göndermesine ve kapıların sıkışmasına neden olur.
Bakım yapılmadığında:

• Halatlar kopma riski taşır.
• Frenler tutma gücünü kaybeder.
• Kat hizalamaları bozulur.
• Kapılar kapanmaz veya sıkışır.

Veri Notu: Uluslararası Asansör Güvenliği Raporu, bakım yapılmayan asansörlerin kaza ihtimalinin düzenli bakımlara göre 4 kat daha fazla olduğunu belirtiyor.

Çözüm:

• Periyodik bakım yılda en az 1 kez, yoğun kullanılan binalarda 3-6 ayda bir yapılmalı.
• Bakım raporları saklanmalı, eksikler anında giderilmeli.
• Sadece sertifikalı ve yetkili servis kullanılmalı.

2. Kapasite Aşımı – Motor ve Halat Ömrünü %40 Kısaltır
Her asansör, üretici tarafından belirlenen maksimum taşıma kapasitesine sahiptir (örneğin 630 kg / 8 kişi).
Bu kapasitenin aşılması:

• Motor sargılarının yanmasına,
• Halatların deformasyonuna,
• Fren sisteminin işlevini kaybetmesine neden olur.

Veri Notu: Avrupa Asansör İstatistikleri, kapasite aşımı yapılan asansörlerde arıza riskinin %37 arttığını ortaya koyuyor.

Çözüm:

• Kabinde net ve görünür kapasite etiketi bulunmalı.
• Büyük eşyalar yük asansörü veya merdivenle taşınmalı.
• Site ve apartman sakinleri kapasite aşımı konusunda bilgilendirilmeli.

3. Elektrik Dalgalanmaları – Arızaların %15’inin Sebebi
Türkiye’de elektrik altyapısında yaşanan voltaj dalgalanmaları, özellikle kontrol kartları ve motor sürücüleri için ciddi bir risk oluşturuyor.
Ani voltaj değişimleri:

• Kontrol kartlarının yanmasına,
• Motor sürücülerinin devre dışı kalmasına,
• Asansörün aniden durmasına neden olabilir.
• Veri Notu: Elektrik dalgalanmaları, Türkiye’deki asansör arızalarının %15’ini oluşturuyor.

Çözüm:

• Voltaj regülatörü ile akım dengelenmeli.
• UPS (Kesintisiz Güç Kaynağı) ile kısa kesintilerde güvenli çalışma sağlanmalı.
• Bina elektrik tesisatı yılda en az 1 kez kontrol edilmeli.

4. Eski ve Uyumsuz Parçalar – Standart Dışı Güvenlik
15-20 yıl önce üretilmiş bir asansör, günümüzdeki TS EN 81 gibi modern güvenlik standartlarına uymayabilir.
Bu durum:

• Parça teminini zorlaştırır,
• Onarım maliyetlerini artırır,
• Enerji tüketimini %20-30 yükseltir,
• Güvenlik seviyesini düşürür.

Çözüm:

• 15 yaşını geçmiş asansörlerde modernizasyon yapılmalı.
• Yenileme, hem güvenlik hem enerji verimliliğini artırır.
• Avrupa Birliği ve Türkiye standartlarına uyum sağlanmalı.

5. Yanlış Kullanım – Küçük Hatalar, Büyük Zarar
Kullanıcı hataları, teknik arızaların önemli bir kısmını oluşturur.
En sık görülen yanlışlar:

• Kapıyı kapanmadan zorlamak,
• Acil durdurma butonuna gereksiz basmak,
• Düğmelere sertçe ve tekrar tekrar basmak,
• Fotoselleri el, ayak veya eşya ile engellemek. 

Bu alışkanlıklar, kapı motoru, sensör ve kontrol panellerine zarar verir.

Çözüm:

• Kapı yakınlarına uyarı levhaları asılmalı.
• Kullanıcı bilgilendirme afişleri hazırlanmalı.
• Yanlış kullanım tespitinde hızlı müdahale edilmeli.

Asansör Arızalarını %60 Azaltan 3 Altın Kural
Bakımı aksatmayın: Düzenli bakım arızaları ortalama %60 azaltır.

Kapasiteye uyun: Kapasite aşımı, motor ömrünü ortalama %40 kısaltır.

Doğru kullanım alışkanlığı kazandırın: Kullanıcı bilinci, bakım kadar etkilidir.
 

Sonuç ve Öneri
Asansörler, konforlu ve güvenli ulaşımın en önemli parçalarından biridir. Ancak güvenliğin korunması için düzenli bakım, kapasiteye uyum, modernizasyon ve doğru kullanım şarttır.
Sık arıza yapan bir asansör, yalnızca maddi kayıp değil, aynı zamanda ciddi bir can güvenliği riski taşır.

Logo Asansör olarak Karabük ve çevresinde, TS EN 81 standartlarına uygun bakım, onarım ve modernizasyon hizmetleri sunuyoruz.
Uzman ekibimizle asansörünüzü güvenli, verimli ve uzun ömürlü hale getiriyoruz.